با آبگیری این سازه عظیم برقابی، 2200 هکتار از اراضی جنگلی با حداقل 200 هزار درخت بلوط زیر آب میرود؛ خسارت ناشی از نابودی این درختان و زیستبوم منطقه بالغ بر 8 هزارمیلیارد تومان برآورد میشود.
پیمان یوسفی، با بیان این مطلب افزود: ممکن است این آمار برای برخی شبیه لطیفه باشد اما ارزش این درختان بهمراتب بیشتر از رقم مذکور است.
وی با اشاره به اینکه رئیسجمهوری در روزهوای پاک در جمع مسئولان گفتند در زمان جنگ هر گاه به درختان بلوط میرسیدیم به سنگرسازان توصیه میکردیم مراقب باشند حتی یک درخت بلوط هم قطع نشود،
تصریح کرد: این دیدگاه بالاترین مقام اجرایی کشور نسبت به مسائل زیستمحیطی است و نشان میدهد ایشان تا چه اندازه به محیطزیست اهمیت میدهند اما متأسفانه دستگاههای اجرایی، رویکردی مغایر با این دیدگاه دارند.
برای نمونه، وزارت نیرو در اجرای طرحهای خود با زیر پا گذاشتن ضوابط زیستمحیطی خسارات جبرانناپذیری به منابع طبیعی وارد کرده است این در حالی است که حتی یک ریال خسارت هم بابت این تخریبها به منابع طبیعی پرداخت نمیکند و پاسخگوی عملکرد ضد زیستمحیطی خودنیست.
یوسفی تصریح کرد: سدها در کوتاه مدت یعنی ظرف 15 سال میتوانند منافعی در تأمین آب و برق داشته باشند اما پس از40 سال اثرات دهشتناک آنها بر محیطزیست آشکار میشود که از آن جمله میتوان به نابودی اراضی پایین دست، برهم خوردن نظام هیدرولوژیکی، ایجاد زلزلههای مهیب بهعلت تغییر در صفحههای تکتونیکی، نیز برهم خوردن نظام میکرواقلیمی و از بین رفتن تنوع زیستی اشاره کرد، خساراتی که به هیچ عنوان قابل جبران نیست.
وزارت نیرو به تعهدات خود عمل کند
با نزدیک شدن آبگیری کارون4، بهنظر میرسد دامنه انتقادات گسترده شده است تا آنجا که نماینده مردم اردل، فارسان، کیار و کوهرنگ نیز در گفتوگو با همشهری نسبت به عمل نکردن تعهدات وزارت نیرو هشدار داد و گفت: این سد در منطقهای اجرا شده که اصلیترین محور مواصلاتی استان را به خوزستان قطع میکند.
البته وزارت نیرو متعهد شده به موازات محور لردگان به خوزستان که در حال حاضر به بهرهبرداری رسیده است برای جایگزینکردن محور مواصلاتی شهرکرد -ناقان- ایذه که از قدیم، اصلیترین محور ارتباطی در منطقه بوده و اکنون بیرونق شده است چاره اندیشی کند؛ مردم هم بهشدت پیگیر جاده جایگزین هستند تا جایی که احتمال میرود اگر پیش از آبگیری، جاده جایگزین به بهرهبرداری نرسد شاهد تجمع گسترده مردم در منطقه باشیم.
مهندس نوروز حیدری، در ادامه تصریح کرد: من مکرر نامه نوشتهام درصحن علنی مجلس هم خاطرنشان کردم در این پروژه باید مطالبات جدی مردم لحاظ شود؛ از جمله مردم محلی احساسشان این است که با ساخت این سد از نظر تملک، بحث زمین و جاده آسیب دیدهاند بههمین دلیل، انتظار دارند در بهکارگیری نیروهایی که قرار است در آینده در بخشهای مختلف سد مشغول به کارشوند بهویژه بخشهایی که امکان فعالیت برای آنها وجود دارد سهمی جدی داشته باشند و برای آنها و نیروهای بومی امتیاز قائل شوند. نکته دیگر، شفاف نبودن مجوز برداشت آب و میزان آن است.
باید مشخص شود کشاورزان حریم سد چه اندازه میتوانند از آب سد استفاده کنند.
وی اظهار نظر در مورد تبعات ناگوار زیستمحیطی سد را به کارشناسان و صاحبنظران محیطزیست و منابع طبیعی واگذار کرد اما در عین حال گفت: مطالعات داخلی و نیز تجارب خارجی حاکی از آن است که احداث اینگونه سدها به محیطزیست آسیب وارد میکند.
حیدری افزود: با احداث این سدها دریاچهای ایجاد میشود که بخشی از آب آن ممکن است به سفرههای زیرزمینی نفوذ کند و باعث افزایش آبهای زیرزمینی منطقه بشود ولی باید در نظر داشت که میزان تبخیر آب هم بسیار زیاد است.
آیا میزان تبخیر محاسبه شده؟ آیا ساخت این پروژه با در نظر گرفتن میزان تبخیر و تخریبهای آن مقرون به صرفه است؟ از سوی دیگر، این سدها پس از مدتی از رسوب انباشته میشوند این درحالی است که رسوبزدایی، فوقالعاده هزینهبر است.
کارون 4 در یک نگاه
عملیات اجرایی سدکارون 4 در سال 85 در 180 کیلومتری جنوب غرب شهر کرد آغاز شد.
این سد بتونی که با ارتفاع 230 متر، عنوان بلندترین سازه آبی کشور را بهخود اختصاص داده است بنا به اظهار مسئولان شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران (متولیان سدسازی در کشور)، با هدف تولید انرژی برقابی و کنترل سیلاب روی رودخانه کارون احداث شده و از مزایای آن تولید سالانه بیش از 2000گیگاوات ساعت انرژی پاک است. گفته میشود برای ساخت این سد 1400 میلیاردتومان هزینه شده است.
نقاط قوت و ضعف
نماینده مردم اردل، فارسان، کیار و کوهرنگ میگوید بهدلیل وسعت دریاچهای که پشت سد ایجاد میشود زمینهای وسیعی زیرآب میرود و عملا کارکرد کشاورزی خود را از دست میدهد.
ضمن آنکه این سدها معمولا در مناطقی احداث میشوند که پوشش جنگلی وجود دارد در نتیجه این اراضی زیرآب میرود که از نظر زیستمحیطی ضایعهای جبرانناپذیر است. در عین حال نمیتوان محاسن این سد را منکر شد از جمله اینکه این سد از یک سو، پروژهای است که قابلیتهای توریستی دارد و از سوی دیگر در تأمین برق استان نقشی کارساز دارد.